BATTLE OF BHANGANI. The First battle of Guru Gobind Singh Ji

BATTLE OF BHANGANI.
The First battle of Guru Gobind Singh Ji

Date 18 September 1686
Location Bhangani, near Nahan now days its known as paonta sahib earlier it was the part of punjab but know days in Himachal Pradesh

The Battle of Bhangani was fought between Guru Gobind Singh Ji's army and the combined forces of many Rajas of the Sivalik Hills (pahari rajas), on 18 September 1686, at Bhangani near Paonta Sahib.It was the first battle fought by Guru Gobind Singh, the tenth Sikh Guru.

Commanders and leaders
• Guru Gobind Singh Ji ,
• Pir Budhu Shah Ji,
• Mahant Kirpal Das Ji,
Vs
• Fateh Shah
• Sangho Shah
• Hari Chand

Result Guru Gobind Singh Ji's victory .
ਭਈ ਜੀਤ ਮੋਰੀ ॥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਾਲ ਕੇਰੀ ॥੩੪॥
भई जीत मोरी ॥ क्रिपा काल केरी ॥३४॥
I gained victory through the favour of the Eternal Lord. (As defined by Guru Sahib in his autobiography)

The battle of Bhangani lasted for a day But it was fought with great fury. As the combined armies of the hill Rajas marched towards Paonta, Guru Gobind Singh also marched towards them. The opposing forces met on the banks of Yamuna river, at Bhangani, 6 miles (9.7 km) away from Paonta. The battle resulted in Guru ji's victory but victory came with the death of several of the Guru Ji's and the Pir Budhu Shah ji's disciples, including the two sons of the Pir ji.

Here are few lines from Bachittar natak( Guru Gobind Singh Ji's autobiography) on Bhangani's battle in three languages.

ਭਈ ਤੀਰ ਭੀਰੰ ਕਮਾਣੰ ਕੜਕੇ ॥ ਗਿਰੇ ਬਾਜ ਤਾਜੀ ਲਗੇ ਧੀਰ ਧਕੇ ॥੧੭॥
भई तीर भीरं कमाणं कड़के ॥ गिरे बाज ताजी लगे धीर धके ॥१७॥
The bows shooing out volleys of arrows twanged, the splendid horses fell because of the heavy blows.17.

ਬਜੀ ਭੇਰਿ ਭੁੰਕਾਰ ਧੁਕੇ ਨਗਾਰੇ ॥ ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਬੀਰ ਬੰਕੇ ਬਕਾਰੇ ॥
बजी भेरि भुंकार धुके नगारे ॥ दुहूं ओर ते बीर बंके बकारे ॥
The trumpets sounded and the musical pipes were played, the brave warriors thundered from both sides.

ਕਰੇ ਬਾਹੁ ਆਘਾਤ ਸਸਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥ ਡਕੀ ਡਾਕਣੀ ਚਾਂਵਡੀ ਚੀਤਕਾਰੰ ॥੧੮॥
करे बाहु आघात ससत्रं प्रहारं ॥ डकी डाकणी चांवडी चीतकारं ॥१८॥
And with their strong arms struck (the enemy), the witches drank blood to their fill and produced dreadful sounds.

ਕਹਾ ਲਗੇ ਬਰਨਨ ਕਰੋਂ ਮਚਿਯੋ ਜੁਧੁ ਅਪਾਰ ॥
कहा लगे बरनन करों मचियो जुधु अपार ॥
How far should I describe the great battle?

ਜੇ ਲੁਝੇ ਜੁਝੇ ਸਬੈ ਭਜੇ ਸੂਰ ਹਜਾਰ ॥੧੯॥
जे लुझे जुझे सबै भजे सूर हजार ॥१९॥
Those fought attained martyrdom, thousand fled away. 19.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥
BHUJANG PRAYAAT STANZA

ਭਜਿਯੋ ਸਾਹ ਪਹਾੜ ਤਾਜੀ ਤ੍ਰਿਪਾਯੰ ॥ ਚਲਿਯੋ ਬੀਰੀਯਾ ਤੀਰੀਯਾ ਨ ਚਲਾਯੰ ॥
भजियो साह पहाड़ ताजी त्रिपायं ॥ चलियो बीरीया तीरीया न चलायं ॥
The hill-chief spurred his horse and fled, the warriors went away without discharging their arrows.

ਜਸੋ ਡੱਢਵਾਲੰ ਮਧੁਕਰ ਸੁ ਸਾਹੰ ॥ ਭਜੇ ਸੰਗਿ ਲੈ ਕੇ ਸੁ ਸਾਰੀ ਸਿਪਾਹੰ ॥੨੦॥
जसो ड्ढवालं मधुकर सु साहं ॥ भजे संगि लै के सु सारी सिपाहं ॥२०॥
The chiefs of Jaswal and Dadhwal, who were fighting (in the field), left with all their soldiers.20.

ਚਿਕ੍ਰਤ ਚੋਪਿਯੋ ਚੰਦ ਗਾਜੀ ਚੰਦੇਲੰ ॥ ਹਠੀ ਹਰੀਚੰਦੰ ਗਹੇ ਹਾਥ ਸੇਲੰ ॥
चिक्रत चोपियो चंद गाजी चंदेलं ॥ हठी हरीचंदं गहे हाथ सेलं ॥
The Raja of Chandel was perplexed, when the tenacious Hari Chand caught hold of the spear in his hand.

ਕਰਿਓ ਸੁਆਮਿ ਧਰਮੰ ਮਹਾ ਰੋਸ ਰਝਿਯੰ ॥ ਗਿਰਿਓ ਟੂਕ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਇਸੋ ਸੂਰ ਜੁਝਿਯੰ ॥੨੧॥
करिओ सुआमि धरमं महा रोस रझियं ॥ गिरिओ टूक टूक ह्वै इसो सूर जुझियं ॥२१॥
He was filled with great fury, fulfilling his duty as a general; those who came in front of him, were cut into pieces nad fell (in the field).

ਤਹਾ ਖਾਨ ਨੈਜਾਬਤੋ ਆਨ ਕੈ ਕੈ ॥ ਹਨਿਓ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਕੌ ਸਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੈ ॥
तहा खान नैजाबतो आन कै कै ॥ हनिओ साह संग्राम कौ ससत्र लै कै ॥
Then Najabat Khan came forward and struck Sango Shah with his weapons.
ਕਿਤੈ ਖਾਨ ਬਾਨੀਨ ਹੂੰ ਅਸਤ੍ਰ ਝਾਰੇ ॥ ਸਹੀ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਸੁਰਗੰ ਸਿਧਾਰੇ ॥੨੨॥
कितै खान बानीन हूं असत्र झारे ॥ सही साह संग्राम सुरगं सिधारे ॥२२॥
Several skillful Khans fell on him with their arms and sent Shah Sangram to heaven.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥
DOHRA

ਮਾਰਿ ਨਜਾਬਤ ਖਾਨ ਕੋ ਸੰਗੋ ਜੁਝੈ ਜੁਝਾਰ ॥
मारि नजाबत खान को संगो जुझै जुझार ॥
The brave warrior Sago Shah fell down after killing Najbat Khan.

ਹਾ ਹਾ ਇਹ ਲੋਕੈ ਭਇਓ ਸੁਰਗ ਲੋਕ ਜੈਕਾਰ ॥੨੩॥
हा हा इह लोकै भइओ सुरग लोक जैकार ॥२३॥
There were lamentations in his world and rejoicing in heaven.23.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥
BHUJANG STANZA

ਲਖੇ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਜੁਝੇ ਜੁਝਾਰੰ ॥ ਤਵੰ ਕੀਟ ਬਾਣੰ ਕਮਾਣੰ ਸੰਭਾਰੰ ॥
लखे साह संग्राम जुझे जुझारं ॥ तवं कीट बाणं कमाणं स्मभारं ॥
When this lowly person saw Shah Sangram falling (while fighting bravely) he held aloft his bow and arrows.

ਹਨਿਯੋ ਏਕ ਖਾਨੰ ਖਿਆਲੰ ਖਤੰਗੰ ॥ ਡਸਿਯੋ ਸਤ੍ਰੁ ਕੋ ਜਾਨੁ ਸਯਾਮੰ ਭੁਜੰਗੰ ॥੨੪॥
हनियो एक खानं खिआलं खतंगं ॥ डसियो सत्रु को जानु सयामं भुजंगं ॥२४॥
He, fixing his gaze on a Khan, shot an arrow, which stung the enemy like a black cobra, who (the Khan) fell down.

ਗਿਰਿਯੋ ਭੂਮ ਸੋ ਬਾਣ ਦੂਜੋ ਸੰਭਾਰਯੋ ॥ ਮੁਖੰ ਭੀਖਨੰ ਖਾਨ ਕੇ ਤਾਨਿ ਮਾਰਯੋ ॥
गिरियो भूम सो बाण दूजो स्मभारयो ॥ मुखं भीखनं खान के तानि मारयो ॥
He drew out another arrow and aimed and shot it on the face of Bhikhan Khan.

ਭਜਿਯੋ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਰਹਿਯੋ ਖੇਤਿ ਤਾਜੀ ॥ ਤਜੇ ਪ੍ਰਾਣ ਤੀਜੇ ਲਗੇ ਬਾਣ ਬਾਜੀ ॥੨੫॥
भजियो खान खूनी रहियो खेति ताजी ॥ तजे प्राण तीजे लगे बाण बाजी ॥२५॥
The bloody Khan fled away leaving his horse in the field, who was killed with the third arrow.

ਛੁਟੀ ਮੂਰਛਨਾ ਹਰੀਚੰਦੰ ਸੰਭਾਰੇ ॥ ਗਹੇ ਬਾਣ ਕਾਮਾਨ ਭੇ ਐਂਚ ਮਾਰੇ ॥
छुटी मूरछना हरीचंदं स्मभारे ॥ गहे बाण कामान भे ऐंच मारे ॥
After regaining consciousness from the swoon, Hari Chand shot his arrows with unerring aim.

ਲਗੇ ਅੰਗ ਜਾ ਕੇ ਰਹੇ ਨਾ ਸੰਭਾਰੰ ॥ ਤਨੰ ਤਿਆਗ ਤੇ ਦੇਵਲੋਕੰ ਪਧਾਰੰ ॥੨੬॥
लगे अंग जा के रहे ना स्मभारं ॥ तनं तिआग ते देवलोकं पधारं ॥२६॥
Whosoever was struck, fell down unconscious, and leaving his body, went to the heavenly abode.

ਦੁਯੰ ਬਾਨ ਖੈਂਚੇ ਇਕੰ ਬਾਰਿ ਮਾਰੇ ॥ ਬਲੀ ਬੀਰ ਬਾਜੀਨ ਤਾਜੀ ਬਿਦਾਰੇ ॥
दुयं बान खैंचे इकं बारि मारे ॥ बली बीर बाजीन ताजी बिदारे ॥
He aimed and shot two arrows at the same time and did not care for the selection of his target.

ਜਿਸੈ ਬਾਨ ਲਾਗੈ ਰਹੈ ਨ ਸੰਭਾਰੰ ॥ ਤਨੰ ਬੇਧਿ ਕੈ ਤਾਹਿ ਪਾਰੰ ਸਿਧਾਰੰ ॥੨੭॥
जिसै बान लागै रहै न स्मभारं ॥ तनं बेधि कै ताहि पारं सिधारं ॥२७॥
Whosoever was struck and pierced by his arrow, went straight to the other world.

ਸਭੈ ਸ੍ਵਾਮ ਧਰਮੰ ਸੁ ਬੀਰੰ ਸੰਭਾਰੇ ॥ ਡਕੀ ਡਾਕਣੀ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੰ ਬਕਾਰੇ ॥
सभै स्वाम धरमं सु बीरं स्मभारे ॥ डकी डाकणी भूत प्रेतं बकारे ॥
The warriors remained true to their duty in the field, the witches and ghosts drank blood to their fill and raised shrill voices.

ਹਸੇ ਬੀਰ ਬੈਤਾਲ ਔ ਸੁੱਧ ਸਿੱਧੰ ॥ ਚਵੀ ਚਾਵਡੀਯੰ ਉਡੀ ਗਿਧ ਬ੍ਰਿਧੰ ॥੨੮॥
हसे बीर बैताल औ सु्ध सि्धं ॥ चवी चावडीयं उडी गिध ब्रिधं ॥२८॥
The Birs (heroic spirits), Baitals (ghosts) and Siddhs (adepts) laughed, the witches were talking and huge kites were flying (for meat).28.

ਹਰੀਚੰਦ ਕੋਪੇ ਕਮਾਣੰ ਸੰਭਾਰੰ ॥ ਪ੍ਰਥਮ ਬਾਜੀਯੰ ਤਾਣ ਬਾਣੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥
हरीचंद कोपे कमाणं स्मभारं ॥ प्रथम बाजीयं ताण बाणं प्रहारं ॥
Hari Chand, filled with rage, drew out his bow, he aimed and shot his arrow, which struck my horse.

ਦੁਤੀਯ ਤਾਕ ਕੈ ਤੀਰ ਮੋ ਕੌ ਚਲਾਯੰ ॥ ਰਖਿਓ ਦਈਵ ਮੈ ਕਾਨ ਛ੍ਵੈ ਕੈ ਸਿਧਾਯੰ ॥੨੯॥
दुतीय ताक कै तीर मो कौ चलायं ॥ रखिओ दईव मै कान छ्वै कै सिधायं ॥२९॥
He aimed and shot the second arrow towards me, the Lord protected me, his arrow only grazed my ear. 29.

ਤ੍ਰਿਤੀਯ ਬਾਣ ਮਾਰਿਯੋ ਸੁ ਪੇਟੀ ਮਝਾਰੰ ॥ ਬਿਧਿਅੰ ਚਿਲਕਤੰ ਦੁਆਲ ਪਾਰੰ ਪਧਾਰੰ ॥
त्रितीय बाण मारियो सु पेटी मझारं ॥ बिधिअं चिलकतं दुआल पारं पधारं ॥
His third arrow penetrated deep into the buckle of my waist-belt.

ਚੁਭੀ ਚਿੰਚ ਚਰਮੰ ਕਛੂ ਘਾਇ ਨ ਆਯੰ ॥ ਕਲੰ ਕੇਵਲੰ ਜਾਨ ਦਾਸੰ ਬਚਾਯੰ ॥੩੦॥
चुभी चिंच चरमं कछू घाइ न आयं ॥ कलं केवलं जान दासं बचायं ॥३०॥
Its edge touched the body, but did not caused a wound, the Lord saved his servent.30.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
रसावल छंद ॥
RASAAVAL STANZA

ਜਬੈ ਬਾਣ ਲਾਗਯੋ ॥ ਤਬੈ ਰੋਸ ਜਾਗਯੋ ॥
जबै बाण लागयो ॥ तबै रोस जागयो ॥
When the edge of the arrow touched my body, it kindled my resentment.

ਕਰੰ ਲੈ ਕਮਾਣੰ ॥ ਹਨੰ ਬਾਣ ਤਾਣੰ ॥੩੧॥
करं लै कमाणं ॥ हनं बाण ताणं ॥३१॥
I took the bow in my hand and aimed and shot the arrow.31.

ਸਬੈ ਬੀਰ ਧਾਏ ਸਰੋਘੰ ਚਲਾਏ ॥
सबै बीर धाए सरोघं चलाए ॥
All the warriors fled, when a volley of arrow was showered.

ਤਬੈ ਤਾਕਿ ਬਾਣੰ ॥ ਹਨਯੋ ਏਕ ਜੁਆਣੰ ॥੩੨॥
तबै ताकि बाणं ॥ हनयो एक जुआणं ॥३२॥
Then I aimed the arrow on a warrior and killed him.32.

ਹਰੀਚੰਦ ਮਾਰੇ ॥ ਸੁ ਜੋਧਾ ਲਤਾਰੇ ॥
हरीचंद मारे ॥ सु जोधा लतारे ॥
Hari Chand was killed and his brave soldiers were trampled.

ਸੁ ਕਾਰੋੜ ਰਾਯੰ ॥ ਵਹੈ ਕਾਲ ਘਾਯੰ ॥੩੩॥
सु कारोड़ रायं ॥ वहै काल घायं ॥३३॥
The chief of Kot Lehar was seized by death.33.

ਰਣੰ ਤਿਆਗਿ ਭਾਗੇ ॥ ਸਬੈ ਤ੍ਰਾਸ ਪਾਗੇ ॥
रणं तिआगि भागे ॥ सबै त्रास पागे ॥
The hill-men fled from the battlefield, all were filled with fear.

ਭਈ ਜੀਤ ਮੋਰੀ ॥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਾਲ ਕੇਰੀ ॥੩੪॥
भई जीत मोरी ॥ क्रिपा काल केरी ॥३४॥
I gained victory through the favour of the Eternal Lord

(The Guru, though victorious, did not occupy the territory of defeated hill chiefs)